Moğollar

Moğollar, 1967 yılında İstanbul'da kurulmuş Türk rock müziği grubu. Murat Ses ve Aziz Azmet tarafından kurulan grup daha kuruluşunda yurt dışına açılma planları yapmış, Hollandalı bir müzik yazarının verdiği tavsiye ile doğudan geldikleri belli olsun diye ve kulağa haşin gelen "Moğollar" ismini önermiştir. İsmi beğenen grup, Öztürk Serengil'den ödünç aldıkları koyun postlarıyla isimlerini yansıtan tanıtım fotoğrafları çektirmiş ve ilk konserini 6 Aralık 1967'de vermişlerdir. İlk 45'likleri "Eastern Love/Artık Çok Geç", Şubat 1968'de piyasaya sürülmüştür. Bu plağın hemen ardından "Mektup/Lazy John"u yayınlamışlardır. "Mektup", orijinali The Box Tops'a ait "The Letter" şarkısının o dönem Ajda Pekkan ile çalışan Fecri Ebcioğlu tarafından yapılmış Türkçe aranjmanıydı. Grup, Haziran'da Altın Mikrofon yarışmasına katılmış ve finallere kalmıştır. İlk solo konserlerini ise 19 Ekim 1968'de İstanbul Fitaş Sineması'nda vermişlerdir. Aynı tarihlerde dördüncü 45'likleri "Everlasting Love/Hard Work"ü yayınlamışlardır. Grup, Yahya Kemal Beyatlı şiiri "Sessiz Gemi"nin Azmet-Ses tarafından bestelenen bir versiyonu ve "İndim Havuz Başına" türküsünün yine Azmet-Ses tarafından düzenlenen bir versiyonunu içeren bir 45'lik yayınlamış bu 45'lik dışında Moğollar 1969 yılını neredeyse tüm Türkiye’yi kapsayan büyük bir turneyle geçirmiştir. Yurtdışında müzik yapmak isteyen Moğollar, Paris'te CBS firması ile üç yıllık bir anlaşma imzalamış bu anlaşmanın ilk ürünü, "Behind the Dark / Hitchin" 45'liği olmuş ve Ocak 1971'de Fransa'da yayınlanmıştır. Bu dönemden kalan en önemli Murat Ses bestesi, "Ağrı Dağı Efsanesi"dir. Albüm Mart 1971'de Academie Charles Cros en iyi Fransızca albüm dalında büyük plak ödülünü almıştır. Bu arada Moğollar Paris'te o tarihlerde Belçika'da yaşamakta olan Barış Manço ile karşılaşmış ve onunla çalışmaya başlamıştır. Kurdukları birlikteliğe "ManchoMongol" adını vermişlerdir. Bu dönemde "İşte Hendek İşte Deve / Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle" 45'liğini yayınlamışlardır. Turne bittikten sonra Moğollar, ödülün de etkisiyle Fransa'ya dönmek istemiş ancak bir yıl önce kaydettiği "Dağlar Dağlar"ın hit olması üzerine Manço kariyerine Türkiye'de devam etmek istemesiyle Moğollar ile Manço yollarını ayırmıştır. Barış Manço'dan ayrıldıktan sonra tekrar Paris'e dönen Moğollar, "Alageyik Destanı/Moğol Halayı" 45'liğini yayınlamış bu 45'liği "Çığrık/Sıla" takip etmiştir. 1972'nin sonbaharında Cem Karaca ve Moğollar güçlü bir birliktelik oluşturmuş ve uzun sürecek bir dostluğun temeli atılmıştır. 1973 yılında bu ortaklığın ilk ürünleri olan "Obur Dünya / El Çek Tabib" ve "Gel Gel / Üzüm Kaldı" 45'likleri yayınlanmıştır. 1974 yılının başında Cem Karaca ve Moğollar, kariyerlerinin en önemli parçalarından biri "Namus Belası"nı piyasaya sürmüştür. Cem Karaca ile büyük bir başarı yakalansa da Cahit Berkay, grubun RCA ile var olan albüm çıkarma hakkını kullanmak için Fransa'ya geri dönme kararı isteyince Cem Karaca ve grubun diğer üyeleri ile yollar ayrılmıştır. Grup, 1994'te Moğollar 94 albümü ile müzik dünyasına geri dönmüştür. Albümde grubun eski eserlerinden "Alageyik" dışında, Moğollar klasikleri arasına giren "Dinleyiverin Gari" ve Sivas Katliamı'nda yaşamını yitirenlere ithaf edilen "Issızlığın Ortasında" şarkısı da yer almaktaydı. 2000'de eski şarkılarını yeni düzenlemeleriyle kaydettikleri Moğollar 1968-2000 albümünü piyasaya sürmüşlerdir. Bu albümü 2004'te yayınlanan Yürüdük Durmadan takip etmiştir. 2009'da Umut Yolunu Bulur albümünü çıkarmışlardır.